Familias de allá y de acá

Fanmi pre fanmi lwen

Yo llevo mucho tiempo aquí, tengo amigos aquí.

Costumbre, me entiendes?, porque hay lugares aquí que han marcado mi vida: Al lado del lago, donde está el puente. Hay momentos, como cuando estoy triste, como cuando extraño a mi familia, en esos lugares me siento bien, yo voy solo, para relajarme y para pensar, para meditar sobre mi vida. 

La verdad yo no tengo muchos amigos aquí, pero, tengo una familia que conozco en Chile. Ellos son súper bacán y me llevo muy bien con ellos, ellos ahora son como mi familia también. 

Cosas que hacen falta acá para mí es como… por ejemplo: los fines de semana si estoy en las cabras hasta las 7, no pasan más locomociones que vienen de las cabras hasta Santa Inés. Bueno, es un lugar como… se ve muy campo, me entiende?.

A la persona si le gusta su trabajo creo que es tranquilo, puede ser tranquilo vivir aquí.

Salí de Haití, llegué a Santiago pero me vine directo a Santa Inés. Solo pasé por Santiago y me vine aquí. Como vivo en esta zona, llevo todo ese tiempo aquí, no le encuentro nada malo al lugar… Es en esta zona que vivo, trabajo, hago todas mis actividades, entonces me acomoda. Tu sabes que no es lo mismo ser inmigrante y ser hijo de esta tierra, es decir que los chilenos tienen más oportunidades. Hay momentos en que hay más trabajo. En este momento casi no hay. A veces voy a la iglesia, me divierto, y en cuanto a la guitarra, doy algunas clases.

Yo llevo 4 anos y medio. En Chile consigues trabajitos, aunque no consigas siempre, en invierno se pone malo, pero consigues trabajitos. Si tienes hijo en Haiti puedes mandarle algo, plata, para comer. Todo eso es importante para nosotros haitianos en Chile. Los demás que se fueron, pueden decirles a la gente de otro país que Chile esta malo. No tenemos que hacerles caso. Es un problema de comprensión con nosotros que nos quedamos, porque nosotros sabemos el valor de Chile. Ellos se fueron tal vez sin conocer el valor de Chile, pero ahora se arrepienten. Estaba buscando Estados Unidos para trabajar por horas. En Chile hay trabajo por día, pero ahora ellos se arrepienten, porque pensaban que iban a ser más felices en Estados Unidos. Pero llegaron, se equivocaron. Pero nosotros los que nos quedamos, conocemos el valor, la importancia de Chile. Por eso nos gusta mucho Chile. Lo único que necesitamos en Chile son los papeles, porque si pudiéramos conseguir un programa para traer a nuestros hijos, nos costaría menos. La plata que ganamos en Chile se quedaría en Chile. Pondriamos un negocio, un almacén, creariamos mucha actividad en Chile, porque si cada plata que hacemos la mandamos afuera por nuestros niños en Haití, jamás veremos el resultado de lo que realizamos aquí.

01/05/22

Aa mwen menm mgenyen 4 an edmi, mgen 4 an edmi. Chili ou jwenn ti travay, menm lè ke ou pa jwenn li toutan, lè dat fredi a l gate men ou jwenn ti travay. Si ou gen pitit ou Ayiti ou ka voye yon bagay ba li, ou ka voye kòb ba li pou l achte manje. Tout sa se yon bagay enpòtan pou nou menm ayisyen ki chili. Lòt moun ki ale yo, yon lòt nasyon te mèt tande yap pale chili mal. Nou pa bezwen pran sa. Se yon mal de konpreyansyon avèk nou menm ki retè deyè a, nou menm nou konnen valè Chili. Yo menm yo gen dwa ale yo pa konn valè chili, men kounya yo egrèt. Yo tap chache etazini pou yo te travay pa è. O chili se travay pa jou ki genyen, men kounya yo egrèt paske yo te panse yo ta pral pi byenere etazini. Men yo rive, se nan erè yo ye. Men nou menm ki rete a, nou konn valè Chili, nou konn enpòtans Chili, se sak fe nou renmen Chili anpil, men yon sèl bagay nou bezwen nan Chili, se sèl papye nou bezwen poutèt si nou te ka jwenn yon pwogwam pou nou antre timoun nou yo, nou ta depanse mwens kòb. Kòb nou fe chili yo ta rete chili, nou ta kreye yon biznis, nou ta kreye yon almacen, nou ta kreye anpil pwogram Chili, paske si chak kòb nou fe nap voye l ale akoz de timoun nou k ayiti, nou pa p janm ka wè sa nou reyalize Chili.